De boerenwagen

De boerenwagen was tot het begin van de negentiende eeuw het vervoermiddel op het platteland. Er werden akkerbouw- vee- en fruitteeltproducten mee vervoerd. De wagen nam in het dagelijkse leven ook een belangrijke plaats in en werd gebruikt van de wieg tot het graf. Bij een geboorte reed men het kindje ermee ten doop, samen met de ouders, familie en buren. Bij een huwelijk reed men het bruidspaar in een feestelijk versierde wagen rond. Bij slecht weer werd de wagen voorzien van houten beugels waarover een wit kleed werd gespannen. Bij een begrafenis werd de overledene naar het kerkhof gereden. De kist was met een zwart kleed afgedekt en de wagen werd getrokken door twee zwarte paarden.
De wagen werd ook gebruikt om bezoeken bij familie af te leggen, maar het belangrijkste was toch wel het vervoer van de landbouwproducten van het land naar de boerderij en naar de markten, de havens of stations.

Opkomst van de tractoren

Met de komst van de tractor en de luchtbanden wagen werd de traditionele boerenwagen verdrongen en stierf zo een roemloze dood. Veel boerenwagens stonden in een hoekje te verkommeren om ten slotte verbrand te worden. Meestal had men wel oog voor het fraaie houtsnijwerk zodat er nog wel schamels, zittekistjes en steekleren bewaard zijn gebleven.

De heer Wilkens richt de Boerenwagenclub op

Het was de Heer F. Wilkens die in 1934 een boerenwagen zag staan waarvan het fraaie houtsnijwerk zijn belangstelling wekte. Een besneden plankje, de voorzijde van een zittekistje, zou het begin van een verzameling boerenwagens, schamels, kromme dissels, steekleren en diverse onderdelen worden. Met een groep gelijk gestemde personen werd de Boerenwagenclub opgericht, die zich bezig hield met het verzamelen en bestuderen van boerenwagens. Resultaat was onder meer dat enkele boeken werden uitgegeven zoals: ‘Achter de kromme dissel’, ‘Van klep tot krat’ en ‘Boerenwagens’.

Stichting De Boerenwagen

In 1963 werd door vertegenwoordigers van de Boerenwagenclub, de ‘Stichting De Boerenwagen’ opgericht met als doel het in stand houden en het tentoonstellen van de zeer fraaie boerenwagens uit het Gelders Rivierengebied en de Vijf Heerenlanden. In 1965 werd in Buren in een van de muurhuizen met aansluitend poortgebouw het ‘Boerenwagenmuseum’ geopend. Ruim veertig jaar zou het stadje Buren het ‘Boerenwagenmuseum’ huisvesten. Helaas kwam hier in 2006 een einde aan en werd de collectie tijdelijk opgeslagen. In 2014 vond de collectie onderdak in Ommeren, dankzij de uitbreiding van het voormalige Heemkundig Museum en is sinds het voorjaar van 2015 weer in volle glorie te zien.